FBI پدې وروستیو کې د کمپیوټر د درغلیو په اړه خبرداری خپور کړ چې په تلیفون کې پیل کیږي: تاسو د یو چا څخه تلیفون ترلاسه کوئ او ادعا کوي چي د “لوی سافټویر شرکت” لپاره کار کوي. (Hmm…حیران یو چې کوم یو؟) دوی تاسو ته وايي چې ستاسو کمپیوټر دوی ته په ویب (انټرنټ) کې د خطا پیغامونه لیږي، او دوی یو ویروس کشف کړی. هیڅ ستونزه نشته، په هرصورت: ټول هغه څه چې تاسو یې باید وکړئ دوی ته پیسي ورکړئ او دوی به ستاسو کمپیوټر په لرې ډول د انټي ویروس سافټویر نصبولو سره سم کړي.
یوځل چې زنګ وهونکی ستاسو د کریډیټ کارت شمیره واخلي او ستاسو کمپیوټر ته لاسرسی پیدا کړي ، دوی ویروسونه نه لرې کوي ،بلکي په هرصورت – دوی ویروس نصبوي.
د اکتوبر په میاشت کې، د فدرالي سوداګرۍ کمیسیون په ورته درغلۍ باندې لاس پورې کړ چې د کمپیوټر کاروونکو څخه یې د $ 49 څخه تر $ 450 ډالرو پورې چارج کړی ترڅو د دوی کمپیوټرونو څخه “مالویر” لرې کړي. ادارې اټکل کړی چې “په لسګونو زره” د کمپیوټر کاروونکي د دې درغلۍ ښکار شوي.
د دې درغلۍ ماتولو لاره خورا ساده ده – نابلدو کسانو ته ستاسو د کریډیټ کارت شمیرې یا کمپیوټر ته لاسرسی مه ورکوئ. مګر راځئ چې اته اضافي لارو ته وګورو چې تاسو کولی شئ چي خپل ځان د ویروسونو او مالویر څخه وساتئ:
1. خپل سافټویر تازه(آپډیټ) وساتئ
د سافټویر جوړونکي لکه مایکروسافټ او اوریکل په منظم ډول خپل سافټویر تازه کوي ترڅو بګونه حل کړي چې احتمالا د هیکرانو لخوا کارول کیدی شي. اوریکل یوازې د یکشنبې په ورځ خپل جاوا سافټویر ته تازه معلومات خپاره کړل ترڅو د امنیت تشي حل کړي هیکرانو ممکن کمپیوټرونه د مالویر سره اخته کولو لپاره کارولي وي.
د سافټویر پیچ وروسته له هغه راغی چې د کورني امنیت ریاست تیره اونۍ د امنیت نیمګړتیا په اړه مشوره واستوله چې د کمپیوټر کاروونکي وړاندیز کوي چې د دوی په ویب براوزرونو کې جاوا پلگ ان غیر فعال کړي.
2. په بریښنالیکونو کې لینکونو باندې کلیک مه کوئ
د ګوتو یو ښه قاعده دا ده که تاسو د بریښنالیک لیږونکی نه پیژنئ ، نو په دې کې دننه هیڅ لینک باندې کلیک مه کوئ. مایکروسافټ وايي د وینډوز ویروس انتانات 44.8 سلنه پیښیږي ځکه چې د کمپیوټر کارونکي یو څه کلیک کوي.
3. وړیا انټي ویروس سافټویر وکاروئ
تاسو اړتیا نلرئ د خپل کمپیوټر ساتنې لپاره سافټویر یا د وروستي ویروس محافظت ساتلو لپاره د کلني ګډون لپاره تادیه وکړئ. د وینډوز کاروونکو لپاره ، د مایکروسافټ امنیت لازمي وړیا دي. Avast یو بل وړیا انټي ویروس دي.
4. خپل کمپیوټر بیک اپ کړئ
ایا تاسو په منظم ډول په خپل کمپیوټر کې معلومات بیک اپ کوئ؟ که تاسو نه یاست – او د کمپیوټر کارونکي 29 سلنه په دې کټګورۍ کې راځي – تاسو د هارډ ډرایو ناکامۍ څخه ستاسو د کور سوځولو پورې د آفتونو څخه هیڅ محافظت نلرئ. که تاسو خپل ډیټا ته ارزښت ورکوي، دا بیک اپ کړئ.
تاسو درې اساسي بیک اپ اختیارونه لرئ: یو بهرنی هارډ ډرایو، آنلاین بیک اپ خدمات، یا د کلاوډ ذخیره. د ګوګل ډرایو په څیر خدمت وکاروئ ، او ستاسو فایلونه به په دوامداره توګه کلاوډ ته بیک اپ شي. : تر۵ GB پورې ډیټا وړیا. د نورو لپاره، د آنلاین ذخیره کولو خدمات وګورئ: کوم مجازی ذخیره غوره ده؟
5. قوي پاسورډ وکاروئ
قوي پاسورډ هغه دی چې پیچلی وي، د لیکونو، شمیرو او سمبولونو مخلوط سره. پداسې حال کې چې ځینې خلک د هر څه لپاره ورته پاسورډ کاروي، هڅه وکړئ د دې عمل څخه مخنیوی وکړئ.
د پټنوم امنیت شرکت SplashData.com وايي چې درې خورا عام پاسورډونه پاسورډ دي، 123456، او 12345678. شرکت وړاندیز کوي چې د ډیری آنلاین سایټونو د ننوتلو لپاره د ورته کارن نوم / پاسورډ ترکیب کارولو څخه ډډه وکړي.
کله چې پاسورډ جوړ کړئ، اته حروف یا نور وکاروئ او د یادولو لپاره یې اسانه کړئ، د لنډو جملو کارولو هڅه وکړئ چې د ځایونو یا انډر سکور نښه لخوا جلا شوي – لکه “car_park_city؟”
غوره نظر؟ د خپلو رمزونو جوړولو او اداره کولو لپاره د LastPass په څیر وړیا خدمت وکاروئ. تاسو باید یوازې یو پټنوم په یاد ولرئ: هغه چې ستاسو د LastPass والټ خلاصوي. یوځل چې تاسو یې خلاص کړئ ، LastPass به تاسو په اوتومات ډول هر سایټ ته ننوځي تاسو لاګین کوي.
6. اور وژونکي یا (فایروال) استعمال کړئ
یوازې د دې لپاره چې تاسو د انټي ویروس سافټویر چلول پدې معنی ندي چې تاسو فایر وال لرئ. دواړه PCs او Macs د جوړ شوي فایروال سافټویر سره راځي. ډاډ ترلاسه کړئ چې دا فعال شوی.
7. ډاونلوډونه کم کړئ
ډاډ ترلاسه کړئ چې ستاسو د ویب براوزر امنیتي ترتیبات دومره لوړ دي چې غیر مجاز ډاونلوډونه کشف کړي..
8. د پاپ اپ بلاکر څخه کار واخلئ
ویب براوزر د دې وړتیا لري چې د پاپ اپ وینډوز ودروي او تاسو ته اجازه درکوي چې د پاپ اپونو منلو لپاره امنیت تنظیم کړئ. د فدرالي OnGuardOnline سایټ وړاندیز کوي چې هیڅکله د پاپ اپ سکرینونو کې لینکونو باندې کلیک مه کوئ.
که تاسو شک لرئ چې ستاسو کمپیوټر په ویروس ککړ شوي، ډاډ ترلاسه کړئ چې ستاسو انټي وایروس سافټویر تازه شوی، بیا کمپیوټر سکین کړئ. که دا ستونزه حل نکړي، هڅه وکړئ د خپلې خوښې لټون انجن کې یوه پوښتنه ټایپ کړئ ترڅو فورمونه ښکاره کړي چیرې چې نور ممکن جګړه تشریح کړي.
